KEMER FATMA TURGUT ŞEN ANADOLU LİSESİ GERİ DÖNÜŞÜM PROJESİ

 

Bu projenin amacı: Side beldesindeki Kemer Fatma Turgut Şen Anadolu Lisesi, Kemer Fatma Turgut Şen İlkokul-Ortaokulu ve Ali İhsan Barut İlkokul-Ortaokullarında geri dönüşümü aktif hale getirmek.      

Kemer Fatma Turgut Şen Anadolu Lisesi çevresi ve Kemer mahallesinde çevre kirliliğinin git gide arttığını gözlemledik. Bu kirliliğin temel etkenlerinin ambalaj atıklarının olduğunu fark ettik. Hem çevre temizliğimizden ödün verdiğimizi hem de ambalaj atıklarının geri dönüşüme yani geleceğimize kazandırılamadığının farkına vardık. Bu durum ne kadar abes gelse de ülkemizi ve onun geleceğini karanlık bir hale sürüklemektedir.

 

ARAÇ GEREÇLER:

Yeşil Yurt Geri Dönüşüm Ambalaj Atıkları Toplama ve Ayırma Tesisinden temin edilen geri dönüşüm kutuları, Kemer Fatma Turgut Şen Anadolu Lisesinin yanına getirilen ambalaj atıkları toplamak için kafes, konu ile ilgili afişler, broşürler ve diğer basılı belgeler, slaytlar.

 

PROJENİN İŞLEYİŞİ:

 

1.Projenin paydaşları:

Manavgat İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, Matab, Yeşil Yurt Geri Dönüşüm Ambalaj Atıkları Toplama ve Ayırma Tesisi.

2.Projenin Sorumlusu:

Kemer Fatma Turgut Şen Öğrencileri;

-Sercan KOCATÜRK

-Ceren BALTA

-M. Zeki Celal ASLAN       

-Berrak YAPA

- A. Emel AYDIN

3.Projenin başlangıç tarihi:21.01.2014

4.Projenin bitiş tarihi:21.01.2016

 

5.Projenin Hedef Kitlesi:

Kemer Fatma Turgut Şen Anadolu Lisesi (559 öğrenci), Kemer Fatma Turgut Şen İlkokul-Ortaokulu (915 öğrenci), Ali İhsan Barut İlkokul-Ortaokulu (287 öğrenci) olmak üzere toplamda 1761 öğrenci eğitim görecektir.

6.Projenin Uygulanma Aşamaları:

21.01.2014 tarihinde Kemer Fatma Turgut Şen Anadolu Lisesinde bilinçlendirme çalışmaları başlayacaktır. Bir aylık periyotlarla tekrar edecek olan bu bilgilendirme çalışmaları iki yıl sürecektir.

22.01.2014 tarihinde Kemer Fatma Turgut Şen Anadolu Lisesinde okul içerisine geri dönüşüm kutuları yerleştirilecek, afişler asılacaktır.

11.02.2014 tarihinde Kemer Fatma Turgut Şen Anadolu Lisesinde hatırlatma amaçlı ikinci eğitim çalışması yapılacaktır.

12.02.2014 tarihinde Kemer Fatma Turgut Şen İlkokul-Ortaokulunda başlayacak olan bu bilinçlendirme çalışmalar iki aylık periyotlarla iki yıl sürecektir.

13.02.2014 tarihinde Ali İhsan Barut İlkokul-Ortaokulunda başlayacak olan bu bilinçlendirme çalışmaları iki aylık periyotlarla  iki yıl sürecektir.

Bu eğitim çalışmalarında elde edilen geri dönüştürülen atıkların verilerine göre projenin kapsamı –Manavgat da bulunan Anaokulları ve Liseler- genişletilebilinir.

 

7.Projenin sonuçları:

Yapılan ilk eğitim çalışmaları sonucunda Kemer Fatma Turgut Şen Anadolu Lisesi, Kemer Fatma Turgut Şen İlkokul-Ortaokulu ve Ali İhsan Barut İlkokul-Ortaokullarında bulunan 1761 öğrencinin bir ayda 1617 kilogram ambalaj atığı biriktirilmesi amaçlanmıştır. İki yıl sonun da ortalama 38808 kilogram ambalaj atığı biriktirilmesi hedeflenmiştir.

Bu hedefi doğrulamak için; Yeşil Yurt Ambalaj Atığı Toplama ve Ayırma Tesisinden Çarşamba ve Cuma günleri gelen görevliler toplanan atık miktarını güvenlik görevlilerine verilen çizelgelere not edecektir. Bu projeye dâhil olan okullardan çizelgeler aylık olarak toplanacak ve çizelgelerdeki atık miktarları hesaplanacaktır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER

24.06.2007 tarih ve 26562 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan ve 06.11.2008 tarih ve 27046 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak revize edilen "Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği"ne göre;

 

Belediyelerin Yükümlülükleri:

• Ambalaj atıklarını kaynağında ayrı toplamak veya toplattırmak,

• Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması için "Ambalaj Atıkları Yönetim Planı"nı hazırlayarak Bakanlığa sunmak,

• Ambalaj atıklarının evsel atık toplama araçlarına alınmaması için gerekli tedbirleri almak,

• Ambalaj atıklarının düzenli depolama sahalarına kabul edilmemesi için gerekli önlemleri almak.

Lisanslı Firmaların Yükümlülükleri:

• Kaynakta Ayrı Toplama ve Geri Kazanım Projesinin, belirlenen program doğrultusunda yürütülmesi amacıyla, toplama, taşıma, ayırma ve satış işlemlerini gerçekleştirmek,

• Yönetmelik kapsamında Side Belediyesi sınırları içerisindeki ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması ve ayrılması işlemlerini yürütür ve projede kullanılacak her türlü araç, teçhizatı (konteynır, geri dönüşüm kutusu, poşet, broşür v.b) sağlamak,

• Proje uygulamalarında yönetmeliğe uygun hareket etmek.

Satış Noktalarının Yükümlülükleri:

• Ambalaj atıklarının ayrı toplanmasını sağlamak ve tüketicileri bilgilendirmek üzere ambalaj atığı toplama noktaları oluşturmak,

• Belediyelerin yetkilendirdiği lisanslı firmalar ile çalışmak,

• Geri kazanılabilir ambalaj sembolü taşımayan ürünleri satmamak.

 

Tüketicilerin Ayrı Biriktirme Zorunluluğu

            Tüketiciler, tüketim sonucu oluşan ambalaj atıklarını(kağıt-karton, plastik, metal, cam, kompozit vb.) diğer atıklardan ayrı olarak biriktirmek ve belediyenin istediği şekilde toplama sistemine verilmek üzere hazır etmekle yükümlüdürler.

 

           

Geri Dönüşüm Niçin Önemlidir?

1.Doğal Kaynaklarımız Korunur; Doğal kaynaklarımız dünya nüfusunun artması ve tüketim alışkanlıklarının değişmesi nedeni ile her geçen gün azalmaktadır. Bu nedenle malzeme tüketimini azaltmak, değerlendirilebilir nitelikli atıkları geri dönüştürmek sureti ile doğal kaynaklarımızı verimli kullanmak zorundayız. Bu nedenle geri dönüşüm doğal kaynaklarımızın korunması ve verimli kullanılması için son derece önemli bir işlemdir. Örneğin; kâğıdın geri dönüşümü ile ormanlarda ağaçların daha az kesilmesini sağlamış oluruz. Benzer şekilde plastik atıklarının geri dönüşümü ile petrolden tasarruf sağlanabilir.

 

2.Enerji Tasarrufu Sağlanır; Geri dönüşüm malzeme üretiminde endüstriyel işlem sayısını azaltmak suretiyle enerji tasarrufu sağlar. Örneğin; metal içecek kutularının geri dönüşümü işleminde bu metaller direkt olarak eritilerek yeni ürün haline dönüştürüldüğünde bu metallerin üretimi için kullanılan maden cevheri ve bu cevherin saflaştırılma işlemlerine gerek olmadan üretim gerçekleştirilebilmektedir. Bu şekilde bir alüminyum kutunun geri dönüşümünden % 96 oranında enerji tasarrufu sağlanabilir. Benzer şekilde katı atıklarda ayrılan kâğıdın yeniden işleme sokulması için gerekli olan enerji normal işlemler için gerekli olanın % 50'si kadardır. Aynı şekilde cam ve plastik atıkların da geri dönüşümünden önemli oranda enerji tasarrufu sağlanabilir.

 

3.Atık Miktarı Azalır; Geri dönüşümün uygulanması ile çöplere giden atık miktarında azalma sağlanarak bu atıkların taşınması ve depolanması işlemleri için daha az miktarda alan ve daha az enerji kullanılmış olur. Evsel atıklar için bu azalma ağırlık olarak fazla olmamakla birlikte hacimsel olarak bakıldığında oldukça önemli bir oran teşkil etmektedir.

 

4.Geri Dönüşüm Geleceğe ve Ekonomiye Yatırım Demektir; Geri dönüşüm uzun vadede verimli bir ekonomik yatırımdır. Hammaddenin azalması ve doğal kaynakların hızla tükenmesi sonucunda ekonomik problemler ortaya çıkabilecek ve işte bu noktada geri dönüşüm ekonomi üzerinde olumlu yapacaktır. Yeni iş imkânları sağlayacak ve gelecek kuşaklara doğal kaynaklardan yararlanma olanağı sağlayacaktır.

    Tüm bunların ötesinde geri dönüşüm;

 

DOĞAL KAYNAKLARIN EN VERİMLİ ŞEKİLDE KULLANILMASINI SAĞLAYACAK, GELECEK KUŞAKLARA POTANSİYEL KAYNAKLARIN MÜMKÜN OLABİLEN EN FAZLA MİKTARINI BIRAKABİLECEK EN ÖNEMLİ KATI ATIK YÖNETİM BİÇİMİDİR.

 

                    

    PROJEYE NASIL KATILACAĞIZ?

                                            

• Evlerinizde biriktirdiğiniz ambalaj atıklarını size dağıtılan mavi renkli geri kazanım poşetlerine koyunuz.

• Belirtilen gün ve saatlerde, biriktirdiğiniz ambalaj atıkları Belediyemiz tarafından yetkilendirilmiş görevlilerce site ve konut önlerinden toplanacaktır.

• Okul ve işyerlerinde, satın aldığınız ambalajlı ürünlerin boş ambalajlarını geri kazanım kutularına atınız.

 

• Ev, okul ve işyerlerinizde biriktirdiğiniz ambalaj atıklarını ilçe geneline yerleştirilen kumbara ve konteynırlara atabilirsiniz.

 

Hangi Maddeler Geri Dönüştürülebilir:

 

Çöpün içindeki geri dönüştürülebilir malzemelerin önemli bir miktarını yiyecek ve içecek ambalajlarında kullanılan metal plastik ve cam atıklar ile kâğıt ve karton oluşturmaktadır. Bunun yanında kemik, tekstil parçaları da özel ayırma tesislerinde geri dönüştürülebilmektedir.

 

Geri Dönüşüm Sisteminin 5 Temel Basamağı:

  

 1.Kaynakta Ayırma; Değerlendirilebilir nitelikli atıkları çöple karışmadan oluştukları kaynakta ayırarak biriktirme.

 

 2.Değerlendirilebilir Atıkları Ayrı Toplama; Bu işlem değerlendirilebilir atıkların çöple karışmadan temiz bir şekilde ayrı toplanmasını sağlar.

 

3.Sınıflama; Bu işlem kaynağında ayrı toplanan malzemelerin cam, metal plastik ve kâğıt bazında sınıflara ayrılmasını sağlar.

 

4.Değerlendirme; Temiz ayrılmış kullanılmış malzemelerin ekonomiğe geri dönüşüm işlemidir. Bu işlemde malzeme kimyasal ve fiziksel olarak değişime uğrayarak yeni bir malzeme olarak ekonomiye geri döner.

 

5.Yeni Ürünü Ekonomiye Kazandırma; Geri dönüştürülen ürünün yeniden kullanıma sunulmasıdır.

 

HANGİ ATIKLARI AYRI TOPLAMALIYIZ?

KÂĞIT VE KARTONLAR

Gazete, Dergi ve Mecmualar, Defterler, Kitaplar, Kataloglar, Prospektüsler, Kartonlar, Formlar, Bilgisayar Kâğıtları, Sigara Paketi Kâğıtları, Plastik İçermeyen Bisküvi, Sakız vb. Kâğıtları, Not Kâğıtları, Kâğıt Torbalar...

            Kâğıt geri dönüşüm işlemi, kâğıdın öncelikle kâğıt çamuru hazırlamak için, su içerisinde liflerine ayrılmasıyla başlar. Eğer gerekirse içindeki lif olmayan yabancı maddeler için temizleme işlemine tutulur. Mürekkep ayırıcı olarak, sodyum hidroksit veya sodyum karbonat kullanılır. Daha sonra hazır olan kâğıt lifleri, geri dönüşmüş kâğıt üretiminde kullanılır.

 

 

 

 

 

Kâğıdın Geri Kazanımıyla Sağlanan Tasarruflar

Hurda kâğıdın tekrar kâğıt imalatında kullanılması hava kirliliğini %74-94, su kirliliğini % 35, su kullanımını % 45 azaltabilmektedir.

1 ton kullanılmış kâğıt çöpe atılmayıp geri kazanıldığı ve kâğıt üretiminde tekrar kullanıldığı zaman;

-12400 m3 havadaki sera gazı olan karbon dioksitin bertaraf edilmesi,

-12400 m3 oksijen gazının üretilmeye devam etmesi,

-34 kişinin oksijen ihtiyacını sağlayan 17 yetişkin ağacın korunması,

-Ayda 3 ailenin tükettiği 32 m3 su tasarrufu,

-Kış aylarında ısınma amacı ile iki ailenin tüketeceği 1750 litre fueloil tasarrufu,

-2,4 m3 çöp depolama alanından tasarruf,

-20 ailenin bir ay süreyle tüketeceği 4100 kW/h elektrik enerjisinden tasarruf edilebilmesi mümkündür.

 

 

 

PLASTİKLER

PLASTİK AMBALAJLARIN GERİ DÖNÜŞÜMÜ;

Plastik, petrokimya sanayinde, petrol esanslı ürün veya yan ürünler ile doğal gazı ham madde olarak kullanıp bunların kimyasal dönüşümleri ile elde edilen önemli madde gruplarından birisidir.

Hafif olmalarının yanında; paslanmaz, korozyona uğramaz olmaları, yüksek ısı ve elektrik izolasyonu sağlamaları, kolay hasara uğramamaları, esnek ve yumuşak olmaları ve kolay şekil verilebilme gibi özellikler, plastikleri vazgeçilmez paketleme malzemesi yapmıştır.

Plastik ürünler; kimyasal yapısı ve kullanım alanları göz önüne alındığında, termoplasttık plastikler, termosed plastikler alaşımlar ve termoplastikler gibi birçok türleri bulunmaktadır. Ayrıca, plastikleri, geri kazanıldığında; eritilerek yeniden işlemeye elverişli olan termoplastikler ve eritilemeyen termosetler olarak iki ana guruba ayırmak da  mümkündür.

Bu türlerin başlıcaları PET (Polietilentetraftalat), PVC (Polivinilklorür), PP (Polipropilen), PS (Polistren) ve PE (Polietilen)dir. Bu isimler, ambalajların değişik kimyasal yapılarından kaynaklanmaktadır.

 

 

Geri Dönüşüm Kutusuna Atılabilecek Plastik Malzemeler

PET, PE, PS, PP, PVC Şişeler,

Plastik Süt ve Ayran Kutuları,

Plastik Torbalar,

Plastik Soda Şişeleri,

Plastik Meşrubat Şişeleri,

Şampuan, Deterjan, Çamaşır suyu şişeleri

Geri Dönüşüm Kutusuna Atılmaması Gereken Plastik Malzemeler

Motor Yağı Kutuları,

Boya Kutuları,

Margarin Kapları,

Kirli ve Yağlı Kaplar

CAMLAR

CAMIN GERİ DÖNÜŞÜMÜ

Cam, aşırı soğutulmuş alkali ve toprak alkali metal oksitleriyle, diğer bazı metal oksitlerin çözülmesinden oluşan bir sıvı olup ana maddesi (Si) silisyumdur. Camın bileşimine giren üç grup madde vardır. Bunlar cam haline gelebilen oksitler, eriticiler ve stabilizatörler denilen maddelerdir. Camın bileşimine giren bu maddeler kum-soda-kireç olarak da adlandırılabilirler. Camın bileşimine giren maddelerin dışında cama önemli özellikler kazandıran ve üretimde bazı yararlar sağlayan yardımcı bileşenlerde vardır.

1 ton cam atığın geri dönüşümü ile 100 litre petrol tasarrufu sağlanmaktadır.

 

Camın geri dönüşüm metodu şu şekildedir.

Cam atıklar (şişe, kavanoz vb.) toplama kutularında toplanır ve bu atıklar renklerine göre ayrılarak geri dönüşüm tesislerine verilir. Burada atık ve katkı maddelerinden ayrılır. Burada cam kırılır ve hammadde karışımına karıştırılarak eritme ocaklarına dökülür. Bu şekilde tekrar cam olarak kullanıma geçer. Kırılan cam, beton katkısı ve cam asfalt olarak da kullanılmaktadır. Cam asfalta %30 civarında geri dönüşmüş cam katılmaktadır. Cam bu şekilde sonsuz bir döngü içinde geri dönüştürülebilir, yapısında bozulma olmaz.

 

Cam Ambalajlar

• çeşitli ev eşyası,

• şişe,

• kavanoz,

• pencere camı .

 

 

Geri Kazanılmayan Cam ve Mamulleri

• Ampül ve florosans lambaları

• Aynalar

• Optik camlar, ısıya dayanıklı camlar

• Telli camlar

Cam Geri Kazanımıyla Sağlanan Tasarruflar

• Enerji tüketiminde azalma : %25

• Hava kirliliğinde azalma : %20

• Maden atığında azalma : %80

• Su tüketiminde azalma : %50

• Korunan doğal kaynaklar: Kum, soda, kireç

-Sadece 1 metal içecek kutusunun geri dönüşümünden elde edilen enerji ile 100 Watt'lık bir ampul 20 saat çalışmaktadır.

-1 ton cam atığın geri dönüşümü ile 100 litre petrol tasarrufu sağlanmaktadır.

-Alüminyum atıklar geri kazanıldığında %99 oranında kirletici baca gazı emisyonu azalmaktadır

-1 ton kâğıt/karton atığın geri dönüşümü ile 17 ağacın kesilmesi önlenmektedir.

-1 ton plastik atığın geri dönüşümü ile %95 oranında enerji tasarrufu sağlanmaktadır

 

 

METALLER

• Metal içecek kutuları,
• Yağ tenekeleri ve diğer tenekeler,
• Konserve ve salça kutuları,
• Metal mutfak gereçleri, vs.

 

 

Metalin Geri Kazanımıyla Sağlanan Tasarruflar

Yüksek elektrik ve ısı iletkenliği, kendine özgü parlaklığı olan, şekillendirmeye yatkın, katyon oluşturma eğilimi yüksek, oksijenle birleşerek çoğunlukla bazik oksitler veren elementlerdir. 

Teneke (kalay) ve alüminyum, ambalajlarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu metallerin kullanıldıktan sonra atık olarak değerlendirilmesi hem çevre kirliliğine neden olmakta hem doğal kaynakların tükenmesine neden olmaktadır. Geri kazanımla oluşan çevre kirliliğinin önlenmesinin yanında hammadde, enerji ve su gibi doğal kaynaklar daha az tüketilir.

Alüminyum atıklar geri kazanıldığında %99 oranında kirletici baca gazı emisyonu azalmaktadır.

Sadece 1 metal içecek kutusunun geri dönüşümünden elde edilen enerji ile 100 Watt'lık bir ampul 20 saat çalışmaktadır.

Metal ambalaj atıkları eritilerek yeniden hammadde olarak kullanılmaktadır.

 

 

Geri Dönüşümün Uygulama Aşamaları

 

1.Kâğıt-karton, plastik, cam ve metal gibi ambalaj atıkları evsel nitelikli organik atıklardan (sebze, meyve, bahçe atıkları vb.) ayrı ve temiz olarak biriktirilir.

2.  Ayrı olarak biriktirilen bu ambalaj atıkları, lisanslı toplama ayırma firmaları tarafından çöpe karıştırılmadan toplanır.

3. Kaynağında ayrı toplanan bu atıklar ayırma tesislerinde cinslerine göre sınıflandırılır. 

4. Her malzeme türüne göre geri dönüşüm tesislerinde değişik işlemlere tabi tutularak, yeniden ham madde veya yeni bir ürün yapımında kullanılır. 

5. Geri dönüştürülen ve ekonomiye geri kazandırılan ürünler yeniden kullanıma sunulur.